Rabu, 15 Oktober 2014

Nolednad Nyandung Tumalapung (bagean katilu)


Sugri kaum dangu,. kacaturkeun.. Nolednad geus mulang deui ka lemburna. lembur "legok hangseur".  Tutas ngalalakon ka nagara kelong nu sanget tur hararaeun.

Nolednad dipulangkeun deui ka asalna ku Ratu kelong sabab tos cumpon kahayangnya, dibinihan ku lalaki manusa pikeun anak baranahan keur miara katurunan bangsa wadya kelong sajagad raya, Nyi Ratu Kelong teu butuh salaki permanen, butuhna nu ngabinihan, mun dina bahasa ngawinkeun domba atawa kuda mah kasebutna ngan butuh pamacek, geus seukses dipacekeun teras dipulangkeun deui ka purwadaksina, nyaeta di alam manusa.

(Samemeh mastaka ageung lebet, mastaka alit Nolednad lebet sareng utah heula. Mastaka ageung mah kanggo nutaskeun sareng nganikmatkeun, janten binih Nolednad lebet) Nyi Ratu Kelong bingah kagiri-giri bisa reuneuh. Saur catur, sakali bisa dibinihan, Nyi Ratu Kelong bisa reuneuh 100 orok kelong unggal taun, salila 150 tahun teu eureun-eureun. Jadi kabayang rendeyna palaputra Nyi Ratu Kelong.

Kulantaran bingah Nyi Ratu Kelong maparin hadiah ka Nolednad. Mimitina mah ambek Nolednad teh, lantaran hadiahna teu munasabah, guruntulan korong hejo garing nu dicokot tina tiiran bulu irung Nyi Ratu Kelong nu rogok cokrom. Dibere tilu guruntul sagede-gede hulu monyet jebrog.

Tapi aneh binti ajaib, sanggeus asup ka alam manusa, eta guruntulan korong rajana teh ngadadak robah jadi inten jeung batu  permata tina jenis safir anu kacida endah jeung mahalna. Kabayang permata sagede-gede hulu monyet diical ku Nolednad ka toko emas di dayeuh. Eta tukang emas teu cekap mayaran ku artos kontan, dugi kabubud toko sareng banda pakayana dianggo meser permata Nolednad, malah dugika bujang-bujangna (pembantu), anjing herder katut ka pamajikan eta tukang emas bubud dipake mayaran permata si Nolednad.

Singget carita, Nolednad jadi jalma beunghar kacida, hartana ambarayah dimana-mana. Bru di juru bro di panto, ngalayah di tengah imah, ngabayabah na luhur kasur. Manehna bisa ngamodalan usahana leuwih rohaka. Usahana maju jeung beuki nerekab ka unggal madhab usaha. Mun ceuk bahasa dayeuh mah, kasabna berkembang ekspansifff. Nu tadina ngan ukur ngiangkeun gula, ayeuna mah sagala rupa dikokolakeun, sapunyere, halu, jubleg, tetenong, seeng diproduksi gede-gedean ku manehna. Teu kaliwat bisnis daun tisuk jang bangkas-bangkus, ngajual anak begu, tur ngiangkeun obat eksim kumanehna dipaju oge. Atuh teu kungsi lila, Nolednad hirup kumbuh lubak-libuk, jadi jalma pangbeungharna di wewengkon karajaan palangkakan karadak, di jaman haritaa.

Ngan, sanajan kitu, Nolednad katenjona ngan alum jeung alum wae. Nya kitu deui nyi Karwiti nu jadi pamajikanana. Jalma saliwat loba nu hemeng teu ngarti, naha dina kaayaan nu samagreng ku banda pakaya, bet Nolednad ngarasula? Malah mah mangsa baheula keur sangsara, Nolednad katelah jalma nu gumbira loba ngabojeg.

Sihoreng simana horeng, Nolednad jeung nyi Karwiti sedih ngabatin peurih, lantaran boga budak satilu-tilu henteu munasabah. Teu akur jeung pasipatan budak manusa anu umum.
Maksudna boga budak tilu nu teu ilahar. Budakna tiluanana lalaki bari jeung hideung cakeutreuk, hideungna teh beh ditueun areng. Lian ti eta aya sihungan jeung lehoan wae teu euereun-eureun. Rupa tarekah geus dicobaan keur ngubaranana. Ku sabangsaning rupusan, ramuan, oge ku jalan jiad kabatinan ti dukun-dukun lepus nu kakoncara, tapi bating, teu aya pisan tapakna. Angger wae budak kitu kaayaanana.

Hiji mangsaa, basa manehna ngabrangbrangkeun kasedih mikiran waruga budak bari leuleumpangan ka sisi lamping. Teu pupuguh manehna panggih jeung hiji aki-aki nu teu dipiwawuh. Megat di jajalaneun satapak bari nyekel iteuk hoe sagede puhu leungeun.

Aki-aki, "Nolednad, kula nyaho kasedih maneh, jeung kula nyaho sabab jeung cara ngabenerkeunana!". Nolednad ngarenjag molohok terus ngomong, "Ari aki saha?".

Aki-aki, "Teu penting jeung teu kudu nyahoo!" kula ngahaja megat ilaing hayang ngabejaan jeung mere bongbolongan, anak ilaing kawas kitu eta balukar tina supata karuhuna Nyi Ratu Kelong. Sing saha-saha nu nyapatemonan Nyi Ratu, bakal boga turunan nu maling sabagian sifat Nyi Ratu. Kabeneran sifat nu neureuh ka anak ilaing, nya hideung cakeutreuk bari jeung lehoan taya kendatna. Supata eta pageuh nerapna.

Nolednad bari carinakdak, meh teu kuat nahan piceurikeun, "Aki atuh meureun geus buntu laku peunggas jalan pikeun simkuring nyageurkeun budak kuring?".

Aki-aki, puji syukur ka pangeran, masih aya jalan pikeun maneh Nolednad ! Ngan syaratna kacida pisan beuratna Nolednad!”. "Naon syaratna aki? Bujeng-bujeng syarat dunya, mun kudu ditebus ku umur abdi dibayar ku nyawa abdi, abdi siap aki!"

Aki-aki, syaratna aya tilu. Hiji maneh kudu tatapa sataun lilana. Salila tatapa maneh ulah sare na kasur, ulah usik jeung ingkah, sok komo nongton bioskop jeung ulin ka emol mah, dipahing pisan. Kadua, maneh kudu boga turunan ti pawinian (pamajikan) anyar. Nu dikawin ku maneh ulah sakanyaho pamajikan maneh nu kahiji. Katilu maneh kudu sapatemon make cara heuseus jeung pamajikan maneh nu kadua.

Nolednad ngahulengg, terus ngomong, "Aki syarat nu kahiji abdi nampi, ngan syarat nu kadua asa teu kahontal, naha bet kudu kawin deui? Pan abdi mah rek nyageurkeun budak abdi nu geus aya ti nyi Karwiti, naha bet kudu boga budak deui? Kumaha mun budak abdi ti nu ngora jadi cakeutereuk deui kawas budak buncir?".

Aki-aki, "Kawina maneh jeung nu ngora, kalayan dieusi ku mawat kalimat suci nu dicangking tina tatapa 1 taun, kalayan dijejegan ku cara sapatemon nu bener jeung ngora. Jadi panebus anu ngagurkeun supata karuhunna Nyi Ratu Kelong ka anak maneh. Jadi lian ti meunang anak nu normal ti pamajikan nu ngora. Anak maneh ti pamajikan nu kolot age bakal cageur kabeh, ngarti maneh?". Nolednad unggut-unggutan, ngarasa ngarti ku jawaban si Aki.

Kocapkeun, singket carita, Nolednad satekah polah nyumponan eta syarat hiji-hiji kalayan tartil. Puasa sataun teh sihoreng lain ngan ukur puasa, tapi bari kudu sila menekung handapeun haur nu caneom rembet bari jeung hieum pikakeueungeun, ditempat nu katelah pasir molenas bawahan babakan parindikan bulistir. Tapi lantaran kuat patekadan, manehna teu galideur keueung, gerentes hate Nolednad: "Tong boro kiara sungil, apan guha Nyi Ratu Kelong nu leueur bari jeung bucak jaba hangseur kacida ge apan kusi diabusan ku kula.."

Dodoja puasa bari tatapa teh rupa-rupa ,. poe kahiji.. teu pupuguh ujug-ujug gurudug teh aya batu sagede treuk puso salosineun ngagorolong rek ngalides manehna. Soak beak karep nepi ka kokompodan. Ku soak-soakna eta dua siki "pakarang" manehna ujug-ujug nyurup leungit sajongjongan, rek teu soak kumaha eta batu nu ngajungkiring teh geus aya no congo irung manehnaa. Geus asa rek gejret wae ngagencet manehna nepi mejrel, meh-mehan manehna gagal rek ngabecir nyingkahan batu.

Tapi kulantaran geus ajam kuat niat. Nolednad teu ingkah, manehna peureum tikekereket bari mapat do'a sabisa-bisa. Kumaha engke lah, nu penting aing tigin ulah ingkah nu matak gagal tatapa.

Kitu ceuk gerentes hatena, enyaan ladang sabar rupana mah. Sing horeng euweuh batu euweuh naon nu ngalindes manehna. Ditunggu ku ditunggu, euweuh nu ngagencet manehnaa. Ngan ukur aya sora ngetepluk kana daun garing nu ngalayah di sakuriling Nolednad.

Nolednad bari masih ngeleper meletetkeun juru panon kana sora eta, " Koplok teh, sugan teh heueuh batu rajana. Nurustunjung ukur sukro ngagorolong ka hareupeun aing" gerentes Nolednad, rupana Nolednad keur didoja ku siwah tetenjoan, puguh-puguh sukro nu datang, kadelehna siga batu sagede treuk.

Nu pangbeuratna mah dodoja poe puasa tapa nu panungtung. Satuntas dahar buka puasa wanci isa, manehna keur ngalegeday handapeun kiara, bari dibaturan cempor nu caangna meletet. Teu pupuguhh ujug-ujug jleg teh dihareupeunna aya awewe anu geulis bari jeung ambucuy kabina-bina. Sajongjongan Nolednad olohok ngembang kadu bari teu eureun-eureun gigisik, bisi salah tenjoo. Ngarasa kurang manehna nyiwitan birit sorangann sababaraha kali, majar teh bisi ngimpi. Tapi da angger nu aya dihareupeun teh, istri lenggik camperenik, awak jangjing sampayaan, bari ngeusi tur matak uruy hareuyheuy. Mun ceuk basa kiwari, seksih abish.

Nolednad, ngerelek, ampir teu tahan. Mehmehan rek ngarontok eta wanoja, anu lalanggeoran ngageboy joged beuteung (tari perut) bari ngalaanan raksukana salambar-salambar. Hatena babadug, pakarangna totojal, komo mun ras inget manehna ampir sataun teu atel kulit jeung nyi Karwiti nyumponan nafkah batin.

Untung si raja untung, manehna teu incah tina tekad asali. Hayang cumpon nyageurkeun nu jadi anak, manehna peureum nahan nafsu nu mahabu birahi nu kaleuleuwihi, bari maca do'a sapujagat. Jep, sajongjongan simpe. Teu lila kadenge sora nu gogorosan bulak-balik hareupeuna bari sesegor. Nolednad muka panon, singhoreng nu dihareupeuna teh robah jirim. Jadi begu jabrig, calingna melengkung." hushh mantog siah begu" Nolednad gegebah, manehna lulus ngalakonan syarat kahiji.

Nincak syarat kadua. Tipayun tos disigeung sakedik. Nolednad bari jeung rada humandeuar, neangan calon istri wayuheun, da manehna asa teu tega ka nu jadi pamajikan nyi Karwiti tea. Nya basa manehna keur dagang  ngiangkeun parabot dapur. Sarupaning seeng, tetenong, jeung hawu portable, teu dihaja panggih jeung nyi Iloh. Parawan geulis, donto  bari singer kacida.

Nolednad tepung teu dihaja jeung nyi Iloh nu rancunit di hiji dayeuh basa manehna keur ngider dagang rupaning parabot dapur, eta dayeuh katelahna dayeuh "Tunggir Nyunghid" hiji tempat nu hejo ngemploh ku tutuwuhan di suku Gunung "Birit Nyangigir.

Basa keur tonggoy  laladang, Nolednad teu pati luak-lieuk nitenan nu tatawar rek meuli, da geus ilaharna kitu. Tapi basa aya wanoja dituntung tanggungan keur pulah-pilih aseupan. Nolednad rada curinghak, euning eta awewe teh meuni mencenges beda tinu lian. Awak lenjang, rupi geulis matak kataji, halis hideung ngajeler paeh. Irung bangir jeung gadona matak sono lir endog sapasi. "Edun widadari timana ieu teh?" kitu gerentes Nolednad.

Ras kana syarat kadua tea,Nolednad ngadadak jadi sumanget neangan candungeun. Anu luh lah hoream humandeuar. Ngadadak seukeut pikir jeung rarasaan. "Ieu yeuh jinisna nu bakal jadi maturan kula nyumponan syarat nu kadua!", gerentes Nolednad.

Nolednad ngolesed api-api rek menerkeun tali na tuntung rancatan. Padahal nu puguh mah mih bisa ngadeukeutan eta wanoja. "Aya nu kaango neng aseupanna?" Tanya Nolednad bari mencrong satengah olohok ka eta wanoja. Eta wanoja ngareret kujuru panonna nu cureuleuk bari ngagelenyu imut, seblak, dada Nolednad ngagentak bari ngalenyap. Kasima ku geulisna eta wanoja. "Hadeuuhhhh na aya ku endah-endah teuing ieu widadari". Manehna ngagerendeng bari buru ngajewang sarung nu meh morosot. Alatan caliweura kasima ku eta wanoja.

Tisaprak amprok jeung wanoja anu nelah nyi Iloh. Nolednad bagi tigin rek nyumponan syarat kadua. Aya jalan komo meuntas sigana mah, keur mah dititah nyandung, katambah aya nu dipikageuget, manehna satekah polah ngadeukeutan nyi Iloh sangkan beunang hatena. Lila beuki lila sanggeus tambah wawuh teu asa-asa mahugi ku barang-barang nu alus jeung rarang. Malah sangkan apdol kolot nyi Iloh dideukeutan jeung disubadanan kalandepna. Bapana nyi Iloh meh unggal jumaah dikiriman bako mole sarinjing, pleus ditumpangan pahpir cap kadal heuay, nu harita keur kajojo pahpir pangeunahna sanagara. Nyakitu nu jadi indung nyi Iloh oge reumbeuy ku pamere Nolednad. Jubleg wae aya satengah losinna dikirim ku Nolednad. Geus karuhan bahan seupaheun mah. Sakarung-sakarung dikirim unggal saptu poe pasar. Pokona mah nyi Iloh jeung kulawadetna banjir ku pamahugi jeung panyimbeuh banda.

Kulantaran haben dideukeutan jeung digebruy ku pamahugi. Lila kulila, timbul bogoh jeung nyaah nyi Iloh ka Nolednad. Nya caritana Nolednad jeung nyi Iloh teh papacangan. Di lembur eta teu lila pada apal, terus nelah. Kasebutna bentangna dayeuh tunggir nyunghid kabandang ku sodagar seeng jeung tetenong anu jegud. Nyi Iloh ocon ngasuh deudeuh asmara jeung Nolednad.

Geus tangtu dina ikhtiar ngawayuh Nolednad tarapti pisan, sakumaha geus disaratkeun. Manehna rekep rerencepan teu buja-beja kasasaha ge. Jeung ongkoh dayeuh tempat nyi Iloh nganjrek teh jauh pisan jarakna ti lembur Nolednad jeung nyi Karwiti. Jadi asal lantip pamohalan bakal katohyan laku wayuh ki Nolednad ku pamajikan atawa batur salemburna. Jadi estu aman ngalagena tah ki Nolednad teh dina ngudag syarat nu kadua. (barinage masing teu disyaratan, nu nyandung mah da rerencepan tabe'atna, kecuali nu palay digendiran bari dikulub ku bojo kahiji, red.)

Sanggeus papacangan tilu likur poe. Nolednad jeung nyi Iloh geus paheut rek ngadahup jatukrami jadi salaki pamajikan. Kulawarga nyi Iloh geus mere restu kamaranehanana. Nolednad ngahaja ngawadul nyebutkeun yen manehna mah geus pahatulis teu indung teu bapa. Manehna ngaku bujangan nu ditinggalkeun maot ku indung bapana mangsa budak. (meni hayang nalapung nya, ku yuni eh eta Nolednad.)

Nya poe kariaan pangantenan geus ditangtukeun. Numutkeun itungan akina nyi Iloh. Cindek dina tanggal 4 rewah, poe rebo kaliwon, kalayan akad dilakonan di masigit dayeuh memeh wanci pecat sawed, saminggu samemehna, nyi Iloh geus dipingit jeung diropea ku rupa cara titinggal karuhun. Awak dibalur ku rupa-rupa ramuan seuseungitan, malah kusi ngider dikeueum di sumur tujuh di hulu dayeuh, supaya tambah mencenges jeung nambah awet rumah tangga ceunah mah.

Nolednad oge teu tinggaleun tatan-tatan nyiapkeun rupa-rupa. Pangpangna manehna nyiapkeun "pakarang pusaka" para lanang.

Pikirna, "Uing rek ocon macangkrama pangantenan jeung nyi Iloh nu donto, pakarang kudu ditohagakeun bari jeung dirancet sangkan rada badag jeung renjul, ulah nepi ka kuciwa nyi Iloh ku kuring."

"Nyaiii iloohh, ieu akang Nolednad geus samakta rek nyugemakeunn nyai lahir utamana batin", kitu tekadna Nolednad.

Pisapoeeun deui kana waktuna, pasosore, Nolednad rada hulang-huleng. Manehna,  inget aya syarat katilu anu can jelas dijentrekeun ku si aki misteurieus tea. Padahal eta syarat katilu teh kudu dicumponan teu lila sanggeus sarat kadua kalakonan.

Syarat nu katilu sangkan barudak Nolednad jadi normal jeung supata Nyi Ratu Kelong camal teh, nyaeta (hapunten): Nolednad kudu nyapatemonan istrina nu kadua dina peuting munggaran pangantenan ku cara khususon alias kheuseus. Ananging si aki can ngajentrekeun cara kheuseus teh kawas kumaha? Padahal apan peuting pangantenan teh ngan kari isukan wae? Palebah dieu Nolednad hemeng bingung, kudu kumaha? Rek nanya ka si aki kamana kudu neanganana, da teu puguh alamatna. Lain aki samanea, apanan aki-aki demit ti kagoiban manehna teh.

Keur ngalantung bari ngahuleng dipakarangan, kaligane aya sora nu batuk gigireun Nolednad. Nolednad ngalieuk, sajongjongan manehna reuwas tapi bungah. Sing horeng nubatuk teh si aki misteurieus tea, ujug-ujug geus ngajega di dinya, bari nyenyekel iteuk hoe wedel. Bari satengah ngagabrug Nolednad nyampeurkeun, "Aki, aduh nuhun ngersakeun kadieu puguh abdi teh aya taroskeuneun."

Si aki: "Menggeus jang teu kudu ditanyakeun, aki ge geus nyaho, kabingung ilaing. Jeung memang aki geus ngomong tiheula, yen dina waktuna aki bakal ngajelaskeun "cara kheuseus". Nu jadi patanyaan ilaing. Nya ayeuna waktuna, sapoe samemeh ilaing muka berekat hipu nyi Iloh calon jikan kadua ilaing. Regepkeun omongan aki, moal rek ngaduakali ngomong".

Nolednad sarigep bari ngarebingkeun ceulina hariwang aya omongan si aki nu teu ka reungeu. Si aki ngomong: “Lamun geus prung sapatemon. "pakarang lanang" atawa "mutu pusaka" silaing geus abus ngarendos dina cowet hipu nyi Iloh, omat asupkeun atawa bebeskeun satengahna bae. Ulah kabeh diasupkeun.

Ngarti ilaing? Nolednad unggeuk bari ngajawab: “Ngartos ki, terus manehna nanya: upami ngarendosna bari maju-mundur abdina teu nanaon ki? Si aki: "jehhh belet teh kalah dipiara, ceuk aki ge syaratna ukur ulah diasupkeun kabeh mutu maneh, tapi satengahna wae. Perkara nu sejen rek bari maju-mundur atawa rek bari jujuralitan atawa koprol pek teh teuing, nu penting asupkeun mutu maneh ngan satengahna, deuleu.

Nolednad: ki lamun nepi ka ngabebes kabeh kumaha, balukarna? Si aki nempas, "anak maneh ti nyi Karwiti  bakal moal cageur, katambah deui anak maneh ti nyi Iloh, bakal buncir hideung oge. Sing inget ieu syarat pamustungan, lamun gagal bakal burakrakan paniatan ente, syarat kahiji jeung kadua sanajan cumpon euweuh hartina."

Nolednad ngagerendeng, "aing pasti bisa nyumponan syarat eta.. pilakadar nahan kangeunah sapeuting. "Lebar geus usaha leuleuweungan kieu, bet kudu gagal".

Singget carita, kariaan pangantenan geus tutas. tamu-tamu geus marulang. Nolednad geus nyiapkeun diri ngalakonan syarat katilu, manehna jiga nu teu pati tegang. Nyantai nu aya, malah jiga rada nyapirakeun, estu percaya diri.

Nolednad asup ka pangkeng jeung nyi Iloh, katingal Nolednad mah teu pati nu dariya. Kalah nyi Iloh nu murangkel tipepereket ngaleng cangkeng Nolednad bari peupeureundeuyan gumeulis. Sapertos nu nangtang hoyong dicoco.

Lampu cempor dipareuman, nyi Iloh mimiti ngagaramang, sautik-eutik, anu akhirna teu karasa beuki nanjak ngudag kana bagean intina. Dina palebah eta, Nolednad geus taki-taki sok sanajan nyi Iloh merod menta ditutaskeun manehna geus siap nahan diri sangkan syarat katilu cumpon.

Kasabaran Nolednad bener-bener diuji, sanggeus ngagitik maju mundur kasisi kagigir, ngarendos, bari jeung cowetna teu eureun-eireun ngageol, tungtung ngeunah geus muncak ka puncak sirah, manehna humandeuar ngarahuh kacida, nahan supaya syarat katilu cumpon, manehna masih kuat nahan.

Nyi Iloh gugurinjalan, bari jeung terus merod metot cangkeng menta Nolednad nutaskeun, Nolednad masih nahan. Nepi ka pamustunganana Nolednad bisa tahan, manehna bisa nutaskeun syarat nu katilu.

Sok sanajan, rada diamuk ku nyi Iloh, Nolednad teu kuciwa. Manehna narima wae,. dina hatena manehna ngagerentes," keun lah peuting ieu mah kula boga paniatan.. nyageurkeun budak, ke geus bareres urusan ku kula bakal ditutaskeun," hampura nyi, peuting ieu akang can bisa poll nyugemakeun. Kitu gerentes Nolednad.

Nolednad bisa narik napas longsong. Manehna gede harepan. Bakal mapag mangsa cageur barudakna. Manehna hayang buru-buru nenjo bukti matihna tirakat manehna nu ngalakonan tilu syarat ti aki-aki misteurieus tea, naha bakal kabuktian atawa kumaha? Tapi manehna boga harepan anu gede kacida.

Dina sare peuting harita, manehna tepung jeung si aki. Si aki mere ilapat. Nolednad  dua poe ti ayeuna, geura tenjo anak-anak ilaing ti nyi Karwiti, pasti geus calageur.

Naha bener anak-anak Nolednad bakal calageur,? Tah ieu bagean raramena, carios teu acan dugi ka puncak, kumaha nasib anak-anak Nolednad?, kumaha nyi Karwiti? kumaha oge si aki? Saha sabenerna si aki? enjing bakal ditamatkeun, cag.